نتایج بدست آمده از تاثیر کاردرمانی در مشارکت آموزشی کودکان
نتایج مطالعات وارد شده در مقالات نقش کاردرمانی کودکان در مشارکت های تحصیلی کودکان در مدرسه ، انواع مداخلهها را برای ارتقای مشارکت آموزشی مطرح کردند.
یوگا مداخله فعالیت محور اثربخشی برای تقویت ارتباطات کلاسی و اشتیاق برای حضور در مدرسه است. مداخلههای حس محور و محیطی که به مسائل حسی میپرداختند هم از مشارکت در موقعیتهای آموزشگاهی حمایت میکردند
استفاده از جلیقههای وزنه دار در کاردرمانی کودکان برای تقویت توجه؛ رفتارهای تکلیفی و نشستن و توپهای تعادل به عنوان جایگزین صندلی، گزینههای خوبی برای تقویت رفتار نشستن و انجام تکالیف بودند . شواهد به دست آمده از کاربرد این مداخلهها حمایت نمیکرد با این حال صندلیهای استاندارد در کلاس درس اثربخشی بیشتری نسبت به توپهای تعادلی داشتند و جلیقههای وزین برای افزایش مشارکت آموزشی کودکان مبتلا به اوتیسم یا ASD، چندان اثربخش نبودند.
نقش کاردرمانگر در مشارکت سوادآموزی کودک
شواهد متوسطی در حمایت از اثربخشی مداخلههای فعالیت محور برای حمایت از مشارکت خلاق در سواد آموزی به دست آمد و والدین و همسالان را هم برای تقویت مشارکت در سوادآموزی، در نظر میگرفت. مداخلههای فعالیت محور در 13 مقاله به وسیله معلمان و متخصصان خواندن ارائه میشد و تنها یک مقاله به وسیله متخصصان کاردرمانی کودکان انجام شده بود. نقش کاردرمانگر در سوادآموزی و ادبیات روی مداخلات دست نویسی و مهارتهای پیش نیاز خواندن متمرکز است . اگرچه مداخلات در طول این مطالعات به دنبال ارتقای مشارکت در سواد آموزی بودند ولی تمامی این مداخلهها، خواندن را به عنوان یک مهارت (مهارتهای مبتنی بر زبان و مورد نیاز برای خواندن) تشریح نکردند.
طبق مطالعه کاردرمانی کودکان، شواهد اندکی در مورد کاربرد فناوریهای کمکی و کامپیوتر محور برای ارتقای مشارکت در سواد آموزی به دست آمد. طبق جستجوهای انجام شده، 28 مقاله از فناوریهای کمکی و کامپیوتر محور (مثل تبلت، بازیهای کامپیوتری، کتابهای تعاملی) به عنوان روش اولیه اجرای مداخله استفاده کردند ولی این مطالعات از مرور نظامند حذف شدند چون نتایج مدنظر و معیار ورود به مطالعه را نداشتند. بیست و سه مطالعه از برنامههای مبتنی بر کامپیوتر و فناوری استفاده کردند تا پردازش واجی، حافظه فعال، مهارتهای حرکتی درشت، مهارتهای دیداری- ادراکی و مهارتهای ریخت شناختی برای خواندن را تقویت کنند. این مهارتها برای مشارکت در سوادآموزی حیاتی هستند ولی این مطالعات به ارزیابی پیامدها در سطح مشارکت (مثل نگرشها نسبت به خواندن، فراوانی خواندن و نوشتن، درک تسلط و کفایت در قبال شوق سوادآموزی) پرداختند.
هنگامیکه مداخلات فعالیت محور را برای ارتقای مشارکت در سوادآموزی ترکیب میکنیم، متخصصان کاردرمانی باید مدت زمان مداخله، سطح و کیفیت مشارکت والدین و حمایت همسالان در سنین مختلف (مثل تدریس خصوصی از جانب سنین مختلف به جای تدریس از جانب همسالان) را در نظر بگیرند. بعلاوه، متخصصان کاردرمانی کودکان باید از معیارهای استاندارد شده برای ارزیابی نگرشها در قبال خواندن، ترجیحات خواندن و رفتار مرتبط با سوادآموزی و پیامدهای مداخله استفاده کنند . بعلاوه توسعه سنجشهای کار محور برای ارزیابی مشارکت در سوادآموزی مورد نیاز است.
نتایج بدست آمده از دست نویسی کودکان
این مطالعه در حوزه کاردرمانی کودکان به شواهد متوسطی در حمایت از مداخلهها برای تبیین دستاوردهای خوانایی دست خط شامل کارعملی درمان، راهبردهای شناختی مثل تکنیک های خودارزیابی و ارائه بازخورد عملکردی رسید.
کاردرمانی عملی کودکان به عنوان رویکرد مبتنی بر شواهد برای تقویت خوانایی دست خط است. در مقابل طبق شواهد به دست آمده، مداخلههای حسی حرکتی دست نویسی که مهارتهای جزئی مثل ادراک بصری، حسی حرکتی، دستکاری، یکپارچگی دیداری حرکتی یا ویژگیهای زیست مکانیکی دست نویس را تبیین میکنند اثری روی خوانایی دستخط نداشتند.
از آنجا که شواهد ضعیفی به دست آمدند هیچ توصیه قطعی در مورد اثربخشی برنامههای دست نویسی در ترکیب با رویکردهای حسی حرکتی و کاردرمانی عملی برای کودکان مبتلا به مشکلات دست نویسی و سالم وجود ندارد.
با اینکه این برنامهها در مقایسه با فعالیتهای عادی کلاسی برای کودکان عادی بهتر بودند ولی بدون بررسیهای بیشتر روی فعالیتهای عادی کلاسی نمیتوان به جمع بندی خوبی رسید. بنابراین متخصصان کار درمانی باید در حین ارائه آموزش جانبی با استفاده از برنامههای ترکیبی، جانب احتیاط را رعایت کنند. قبل از ارائه این برنامهها به عنوان جایگزین برنامه درسی، با دقت اثربخشی برنامههای دست نویسی را بررسی نمایند.
محدودیتهای مطالعه
این مطالعه مجموعه منتخبی از سه موضوع (مشارکت آموزشی، مشارکت در سواد آموزی و دست نویسی) را برای توصیف اثربخشی مداخلات در حوزه کاردرمانی کودکان و تقویت مشارکت در سوادآموزی ارائه داد. یافتههای مرتبط با مشارکت اجتماعی در مدرسه، مشارکت در فعالیت جسمانی، مهارتهای زندگی و اشتغال، آموزش رانندگی، فوق برنامهها، رفت و آمد فعال به مدرسه و پیامدهای یادگیری که مرتبط با مشارکت در مدرسه هستند در این مطالعه مروری لحاظ نشدند.
محدودیتهای متداول در پژوهشهای وارد شده به این مطالعه مروری شامل اندازه کوچک نمونه، فقدان نمونه گیری تصادفی و فقدان گروه کنترل بود. تنها پژوهشهایی در سطوح I تا III را در نظر گرفتیم، چند مطالعه در سطح IV حذف شده بودند که شواهد مقدماتی در مورد اثربخشی مداخلات مشارکت آموزشی را فراهم میکردند. همچنین پایگاههای معدودی را مورد جستجو قرار دادیم و تنها مقالات چاپ شده به زبان انگلیسی را لحاظ کردیم.
در نهایت این مقاله تنها روی مداخلات انجام شده به وسیله متخصصان کاردرمانی متمرکز نشده و بیشتر روی مداخلات فعالیت محور در حوزه کاردرمانی متمرکز است. تعیین امکان تعمیم پذیری اجرای مداخلات مطرح شده دراین مطالعات به کار عملی کار درمانی مرضی و مدرسه محور، دشوار است.
دستاوردهای عملی و پژوهشی در حوزه کار درمانی
طبق یافتههای این مطالعه ، پیشنهادات زیر در حوزه عملی و پژوهشی کار درمانی کودکان مطرح میشود:
توپهای تعادلی و جلیقههای وزنه دار برای ارتقای مشارکت آموزشی در کلاسها باید با احتیاط به کار گرفته شوند.
مداخلههای کاردرمانی که از مشارکت خلاقانه، همکاری با والدین و حمایت همسالان در سنین مختلف استفاده میکنند قادر به تقویت نگرشهای کودکان در قبال سوادآموزی و مشارکت در فعالیتهای تحصیلی هستند.
آموزش صرف مهارتهای پیشنیاز دست نویسی منجر به تقویت عملکرد دست نویسی نمیشود. کاربرد مهارتهای پیشنیاز در مداخلهها باید در ارتباط مستقیم با تکالیف دست نویسی قرار گیرد.
پژوهش دقیقتر برای حمایت از اثربخشی مداخلهها و تدوین معیارهای کار محور برای مشارکت آموزشی مورد نیاز است.
این پروژه با بودجه انجمن کار درمانی آمریکا (AOTA) انجام شد. از دبورا لایبرمن، الیزابت هانتر و ماریان آربسمن به عنوان اعضای پروژه عملی مبتنی بر شواهد AOTA بابت حمایت، همکاری و رهبری این مطالعه بسیار سپاسگذاریم.