گفتاردرمانی اوتیسم و کودکان دارای اختلالات حسی

تقریباً هر کسی که مبتلا به اختلالی از نوع اتیسم باشد، برای او گفتار درمانی اتیسم تجویز می شود. در بسیاری از موارد این شیوه درمانی منطقی به نظر می رسد، چرا که بسیاری از کودکان مبتلا به اتیسم در تکلم و گفتار دچار مشکل هستند. چنانچه به وضوح در شکل دادن به کلمات و جملات نیاز به کمک دارند. اما حتی افرادی که مشکلی در تکلم ندارند و دارای ارتباطات کلامی زیادی هستند و به اتیسم مزمن نیز دچار می باشند هم احتمالاً نیازمند استفاده از گفتاردرمانی خواهند شد. به این دلیل که اگرچه آن ها می توانند کلمات و جملات را ادا کنند، اما به طور منظم ممکن است به اشتباه از زبان خود استفاده کنند و کلمات یا جملاتی را به کار ببرند که موجب سوء تفاهم گردد.

گفتاردرمانی اوتیسم چیست؟

گفتاردرمانی شامل یک رشته بسیار گسترده از درمان اختلالات گفتاری و ارتباطی است. گفتار درمانی می تواند به کودکان مبتلا به لکنت کمک کند تا کلمات را به درستی تلفظ کنند، همچنین می تواند به کودکانی که در فرآیند رشد خود دچار اختلالاتی هستند و نسبت به درک و استفاده از زبان با مشکل مواجه اند کمک کند. چالش های مربوط به ارتباطات و گفتار در افراد مختلف متفاوت است. برخی از افراد مبتلا به اتیسم قادر به صحبت کردن نیستند. برخی دیگر از آن ها عاشق صحبت کردن هستند، اما هنگام گفتگو با دیگران در برقراری مکالمه یا درک زبان بدن و حالت های چهره دچار مشکل می شوند. یک برنامه گفتاردرمانی برای ارزیابی نقاط قوت و چالش های ارتباطی فرد به وسیله تحلیل یک آسیب شناس گفتار زبان (SLP) یا همان گفتاردرمان آغاز می شود. گفتاردرمان یک متخصص ارتباطات است که باید دارای مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد یا دکتری  باشد. این شخص ممکن است در یک محیط خصوصی، یک کلینیک، یک مدرسه یا یک موسسه کار کند و ممکن است به عنوان بخشی از یک تیم آموزشی آن ها از طیف وسیعی از ابزارها و مداخلات بهره ببرد.

گفتاردرمانی اوتیسم برای کودکان

آنچه در گفتاردرمانی اوتیسم انجام می شود

گفتار درمانی اتیسم می تواند نقش مهمی را در تسهیل امر یادگیری ارتباط و تعامل با سایر افراد داشته باشد. بسته به شرایط و محیط های مختلف همچون مدرسه، خانه و محل کار ممکن است درمانگر کودک روش های مختلفی را در پیش بگیرد و همچنین بسته به سطح عملکرد کودک، درمانگر ممکن است بر روی یک یا بسیاری از مهارت ها تمرکز و کار کند که ما در اینجا به برخی از آن ها اشاره خواهیم داشت:

- ارتباط غیر کلامی: این فرآیند شامل آموزش ارتباط حرکتی یا آموزش با سیستم ارتباطی تبادل تصویر می شود که از دستگاه های مکالمه الکترونیکی و سایر ابزارهای ارتباطی غیرکلامی بهره می برد.

- زبان بدن: چگونه می توانید بفهمید که شخص دیگری شوخی می کند یا جدی است؟ چه زمانی برای وارد شدن به یک مکالمه مشکل است و چه زمانی یک مکالمه خصوصی به نظر می رسد؟ گفتاردرمانگرها می توانند به کودکان بیاموزند که بر اساس حرکات و رفتارهای جسمی و فیزیکی معنای یک مکالمه را تشخیص داده و واکنش مناسبی را از خود بروز دهند.

- پرسش و پاسخ: کودکان اتیسمی ممکن است بدون کمک درمانگر نتوانند در یک جریان پرسش و پاسخ شرکت نمایند. درمانگر می تواند به کودک شما بیاموزد که چگونه یک سوال و پاسخ های مناسب را ارائه دهد. همچنین می توانند به کودک شما کمک کنند تا با رمزگشایی از سوال آن را درک نموده و پاسخ خود مورد ارزیابی قرار دهند.

- پراگماتیک گفتاری: بسیار خوب و مناسب است که کودک بتواند به راحتی بگوید «صبح بخیر». اما به همان اندازه مهم است که بداند چه موقع، چگونه و به چه کسی باید این حرف را بزند. آموزش عمل گرایی گفتاری می تواند به کودک کمک کند تا معنای اصطلاحات (که گاهی اوقات برای افراد اتیسم سخت است) را بفهمد و از طریق درک آن ها، در موقعیتی درست از آن ها استفاده کند.

تقویت مهارت ها در گفتاردرمانی اوتیسم

- عروض اصطلاح: این مرحله در گفتار درمانی اتیسم مربوط به ملودیک بودن صدا در هنگام مکالمه است. مثلاً بالا و پایین بودن میزان صوت در موقعیت های مختلفی چون شادی و ناراحتی. بسیاری از مبتلایان به اتیسم عروضی صاف و یکنواخت دارند که باعث می شود افراد دیگر تصور کنند که آن ها هیچ احساسی ندارند. گفتاردرمانگران می توانند به کودکان اتیسم کمک کنند تا مهارت های صوتی خود را به کار گیرند و آن ها را بر اساس موقعیت ها و شرایط گوناگون تنظیم نمایند.

- دستور زبان: بعضی از کودکان مبتلا به اتیسم با وجود آنکه الگوهایی را در خانه و یا مدرسه می آموزند، همچنان شرایط سختی را برای استفاده از دستور زبان به طور صحیح دارند. مثلاً آن ها ممکن است در خصوص خود به سوم شخص اشاره نمایند (جانی آب می خواهد) یا از زمان های نادرست استفاده کنند. گفتاردرمانی اغلب به کودکان اتیسم کمک می کند تا آن ها بتوانند اشتباهات دستور زبان خود را اصلاح نمایند.

- مهارت های گفتگو: دانستن چگونگی حرف زدن به معنی همان انجام مکالمات و گفتگو کردن نیست. گفتاردرمانگرها می توانند روی تقدم در به کارگیری کلمات، شیوه های به کارگیری آن ها و ... تمرکز کنند، و مهارت های کودک در انجام یک گفتگوی درست و مناسب را تقویت نمایند.

- مهارت های اجتماعی: در مقایسه با افرادی که در زمینه های خاص تخصصی مانند تفریح درمانی، نمایش درمانی و هنر درمانی فعالیت می کنند، گفتاردرمانگرها اغلب به افراد اتیسمی کمک می کنند تا مهارت های ارتباطی اجتماعی را ایجاد کنند. این مهارت ها شامل توانایی پرسیدن و پاسخ دادن به سوالات، ایستادن در فاصله مناسب با شخصی که با آن در حال گفتگو هستند، ارزیابی خلق و خوی یک فرد یا یک محیط و مواردی از این دست هستند.  

در نهایت باید عنوان داشت که توجه به این نکته مهم است که اگرچه گفتاردرمانی برای کودکان اتیسم یک ضرورت است، اما برای بزرگسالان مبتلا به اتیسم نیز می تواند بسیار مفید باشد. در حالی که کودکان غالباً روی اصول ارتباطات تمرکز می کنند، بزرگسالان ممکن است برای انواع مختلف تعاملات اجتماعی روی اشکال ظریف تری از ارتباطات تمرکز کنند.

گفتاردرمانی اتیسم برای بزرگسالان

چگونه یک گفتاردرمانگر مناسب پیدا کنیم؟

همیشه مهم است که به یاد داشته باشید که هر گفتاردرمانگری باید با یک بازی متناسب با نیازهای کودک شما  با او ارتباط برقرا بکند .. از همین روست که، شما هنگامی که گفتاردرمانی اوتیسم بر روی کودک صورت می گیرد، باید با درمانگر ملاقات کرده، گفتگو کنید و فرایند انجام کار او را نیز مشاهده نمایید. همچنین ممکن است بخواهید مراجع مربوط به والدین دارای فرزندانی که نیازهای آن ها مشابه کودک شما است را از درمانگر بخواهید. بعضی از درمانگران ممکن است در کودکانی که عاشق حرف زدن هستند بسیار موثر واقع شوند اما در مورد کودکان غیرکلامی که علاقه ای به صحبت کردن ندارند تأثیری نداشته باشند و بالعکس.

بنابراین انتخاب گفتاردرمانگر خوب در زمینه اوتیسم بسیار کار مشکلی است وباید والدین با دقت نظر و صبوری با آزمون و خطا بتوانند متخصص گفتاردرمانی کودکان مد نظر خود را پیدا نمایند.