دو سو توانی یا برتری جانبی دوطرفه از دیدگاه کاردرمانی

آیا در مورد کودکانی که از هر دو دست برای نوشتن یا انجام وظایف خود استفاده می کنند چیزی شنیده اید؟ شاید شما کودکی را می شناسید که از هر دو دست خود به یک اندازه برای انجام مهارت هایش استفاده می کند. شاید فرزند شما از یک دست خود برای انجام یک سری از وظایف و از دست دیگر برای انجام وظایف دیگر استفاده می کند. چگونه می توانید به این موضوع پی ببرید که فرزندتان دو سو توان است و یا نشانه هایی از دوسوتوانی را نشان می دهد؟ برای کسب اطلاعات بیشتر بهتر است ادامه مطلب را مطالعه نمایید.

دو سو توانی چیست؟

درست همین دیروز بود که ما در مورد برتری دوطرفه صحبت کردیم و حالا می خواهیم در این پست، به دو سو توانی و معنای واقعی ان بپردازیم.

برتری دوطرفه یا دو سو توانی ؟ 

ایا فرزند من دو سو توان است؟ برتری دوطرفه چیست؟ این دو سؤالی است که متخصصین کاردرمانی این عرصه در هنگام ارزیابی کاردرمانی کودک شما می توانند به انها پاسخ بدهند. پاسخ متخصصین این است که این دو مفهوم یکسان نیستند.

یک کودک دارای برتری دوطرفه، الگوهای روشن و واضحی را براساس قسمتی از بدن که برای تکمیل کار از آن استفاده می کند نشان می دهد. به عنوان مثال، کودکی که معمولا از دست چپ خود استفاده می کند، الگوی حرکتی قوی تری را نسبت به کودکی که چپ دست نیست اما برای جبران خستگی اش از دست چپ برای تکمیل کارها استفاده می کند ،نشان می دهد.

اما كودكی كه کاملا دو سو توان است، به یک اندازه از دو طرف بدن خود استفاده کرده و هیچ کدام از طرفین بدنش را به طرف دیگر ترجیح نمی دهد. از لحاظ آماری، تنها 1 درصد از کل جمعیت زمین واقعا دو سو توان هستند – بنابراین چنین وضعیتی واقعا بسیار نادر است و احتمال بیشتری وجود دارد که فرزند شما الگوهای برتری دوطرفه را از خود بروز دهد.
دو سو توانی به استفاده مساوی از هر دو دست  و ترجیح ندادن هیچ کدام در هنگام انجام وظایف کوچک یا بزرگ اشاره دارد.

چه عواملی باعث بروز برتری دوطرفه می شوند؟

هنوز اطلاعات زیادی در این رابطه در دست نیست اما کاردرمانگران برتری دوطرفه را به عنوان یک نقص ارتباطی و یا ادغام ضعیف سمت چپ و راست مغز تعریف می کنند.  

این احتمال وجود دارد که مغز کودک شما از هر دو سمت چپ و راست خود برای مهارت های بسیار خاص حرکتی مانند نوشتن، خوردن و پرتاب توپ استفاده کند. این امر می تواند به سردرگمی حرکتی منجر شود و لذا این نقطه درست همان جایی است که ادغام ضعیف و عدم ارتباط بین سمت چپ و راست مغز آغاز می شود. هنگامی که کودک از یک طرف مغز خود برای الگوهای حرکتی استفاده نمی کند، سردرگمی و یادگیری حرکتی ضعیف منجر به تاخیر و نقص در مهارت های حرکتی خواهد شد.
معلوم نیست که چرا مغز به این صورت عمل می کند اما این اتفاقی است که رخ می دهد

برتری دوطرفه و توسعه حرکتی

من قبلا در مورد این موضوع صحبت کرده ام، اما باز هم می گویم که یک کودک مبتلا به برتری دوطرفه ممکن است برای تکمیل کار در هنگام خستگی از سمت دیگر بدنش استفاده کند. به همین دلیل، معمولا پیشرفت حرکت و دقت کار کاهش می یابد. شایع ترین موردی که در ان میتوان برتری دوطرفه را مشاهده نمود در زمینه دست خط است. کودک مبتلا به برتری دوطرفه به طور مساوی از هر دو دست برای نوشتن استفاده می کند، اما این مهارت ضعیف بوده و تنها در زمان خستگی به کار گرفته می شود.

تاخیر در حرکت نیز ممکن است در زمانی که به عکس العمل های سریع مثلا پرتاب / گرفتن و یا ضربه زدن به توپ نیاز است مشاهده شود. علاوه بر این این کودکان ممکن است دچار سردرگمی و ناامیدی شوند زیرا آنها نمی دانند که چگونه از هر دو طرف بدن خود به صورت کارامدی استفاده کنند و همین امر منجر به هماهنگی ضعیف بین دست و پایشان می شود.